Polki świadomie korzystają z pozytywów, jakie w codziennym życiu generuje szeroko pojęta cyfryzacja – mówi dr hab. Monika Czerwonka, prof. SGH, analizując wyniki raportu transformacji cyfrowej przygotowanego przez internetową platformę inwestycyjną eToro. W tym aspekcie zaczynają wyprzedzać mężczyzn, którzy znani są z zamiłowania do gadżetów, zwłaszcza tych cyfrowych. Cyfryzacja to dla Polek przede wszystkim funkcjonalność, która ma ułatwić im codzienne życie, jednak są one też świadome zagrożeń, jakie ona ze sobą niesie.  

Jesienią 2020 r. eToro, globalna platforma inwestycyjna obejmująca wiele aktywów, zleciła badanie trendów transformacji cyfrowej, obejmujące 18 000 osób z dziewięciu (Polska, Dania, Francja, Niemcy, Włochy, Holandia, Rumunia, Hiszpania, Wielka Brytania) krajów europejskich, które zostało przeprowadzone przez Centre for Economics and Business Research (Cebr). Jego celem było przyjrzenie się cyfrowym zmianom zachodzącym w sektorach, takich jak finanse, zdrowie, handel detaliczny, media i rozrywka, w celu stworzenia Indeksu Transformacji Cyfrowej, oceniającego kraje uczestniczące pod względem ich obecnego poziomu cyfryzacji, a także apetytu na transformację cyfrową w przyszłości. Być może dość zaskakująco, Polska wypadła w nim bardzo dobrze. Badanie wykazało, że aż 87 proc. Polaków uważa, że technologia ułatwia im codzienne życie. To więcej niż wynosząca 72 proc. średnia europejska, na którą składa się dziewięć krajów objętych badaniem. Co więcej, ponad 80 proc. polskich respondentów chce większej cyfryzacji sektora finansowego – w tym w bankowości internetowej, płatnościach i inwestowania online – w porównaniu ze średnią, która wynosi 65 proc.

Pandemia COVID-19 zwiększyła skalę wykorzystywania rozwiązań cyfrowych, a wyniki raportu wskazują, że istnieje ogromny potencjał na dalszą transformację cyfrową w Polsce, w szczególności w sektorze finansów. Według dr hab. Moniki Czerwonki, ekspertki w dziedzinie ekonomii behawioralnej ze Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie, wyniki badania wyraźnie wskazują na większą otwartość Polaków do adoptowania nowych technologii, w porównaniu do innych państw Europy:

„Takie zmiany mogą być wyjaśnione przy pomocy teorii szturchnięcia Thalera. Ludzie mają tendencję do używania ‘domyślnych’ rozwiązań. Większość codziennych wyborów jest dokonywana automatycznie i intuicyjnie. Gwałtowne zmiany, takie jak nagłe przejście na technologie cyfrowe i do świata online, które w pewnym sensie były na nas wymuszone z powodu pandemii, sprawiają, że zaczynamy ich używać bardziej intuicyjnie, bez wysiłku. Stało się to bardziej automatyczne i naturalne, więc prawdopodobnie zostanie w naszym życiu społecznym na dłużej”.

Kobiety stawiają na digital

Jeśli przyszłość Polski to dążenie do głębszej cyfryzacji, to realizatorkami tej przyszłości będą Polki. Dr hab. Monika Czerwonka, prof. SGH, dokładniej przeanalizowała „surowe” wyniki raportu i zauważyła niezwykle ciekawy wniosek – Polki już wyprzedzają mężczyzn w codziennym stosowaniu rozwiązań cyfrowych. Różnice na korzyść kobiet są wprawdzie niewielkie, ale występujące w niemal każdym aspekcie, które badał Indeks Transformacji Cyfrowej.

Największe różnice pomiędzy kobietami i mężczyznami widać w ocenie swoich umiejętności i wiedzy w zakresie korzystania z nowych technologii. Jest to szczególnie widoczne w obszarze zakupów online i korzystania z platform streamingowych, gdzie kobiety czują się pewniej niż mężczyźni (odpowiednio 60 proc. do 56 proc. i 42 proc. do 40 proc.). Przekłada się to na praktyczne wykorzystanie tych technologii – 32 proc. kobiet w porównaniu do 27 proc. ankietowanych mężczyzn postrzega siebie jako stałych, codziennych użytkowników platform streamingowych. Z kolei prawie ⅔ (61 proc.) kobiet robi zakupy w Internecie, a 58 proc. ankietowanych kobiet jest również bardziej zadowolonych z zakupów bezgotówkowych i płacenia kartą.

Najciekawszy wniosek płynie jednak z praktycznego wykorzystania gadżetów, takich jak smartwatche. Korzystanie z tego typu gadżetów zawsze było postrzegane jako domena mężczyzn. W tym obszarze kobiety są tak samo – a być może nawet odrobine bardziej, chociaż przewaga wynosi tylko jeden procent – zaangażowane technologicznie, jak mężczyźni, gdzie 23 proc. ankietowanych Polek deklaruje, że codziennie korzysta z tego typu urządzeń.

Większa świadomość zagrożeń 

Większy zakres wykorzystywania nowych technologii to większa świadomość ich zalet i wad, a to paradoksalnie przekłada się na więcej obaw z nimi związanymi. Tak więc w obliczu rozwoju nowych technologii kobiety mają więcej obaw niż mężczyźni. Dotyczy to niepokojów, które są związane z szybkością rozwoju nowych technologii, bezpieczeństwa cyfrowego, czy możliwości naruszania prywatności w sieci. W tych obszarach różnice znowu są niewielkie. Dużo większa różnica, to obawa, że zatracone zostaną realne, „offline’owe” społeczności i relacje, które zostaną wyparte przez świat online. Bardzo zaniepokojone takim zatraceniem się w świecie cyfrowym jest 23 proc. przebadanych Polek, w stosunku do 18 proc. mężczyzn.

„Badania z zakresu neuroobrazowania mózgu dowodzą, że mężczyźni wykazują się częściej myśleniem automatycznym i mniej ostrożnym w porównaniu do kobiet, które angażują się bardziej emocjonalnie w radzenie sobie z danym problemem – szczególnie w zderzeniu z bodźcem negatywnym. Większość badaczy zgadza się zatem, że jedną z najważniejszych różnic pomiędzy mężczyznami i kobietami jest właśnie emocjonalność, co wiązać się może również z większymi obawami, jeśli chodzi o ekspansję nowych technologii we współczesnym świecie. Kobiety – również z uwagi na wyższy poziom werbalności i empatyczności w porównaniu do mężczyzn – wskazały, że jedną z największych ich obaw związanych ze wzrostem digitalizacji jest erozja kontaktów interpersonalnych” – dodaje dr hab. Monika Czerwonka.

Wpływ pandemii COVID-19 na transformację cyfrową

Wyniki badania wskazują, że pandemia COVID-19 spowodowała długoterminowe zmiany w preferencjach i nawykach konsumentów, które prawdopodobnie utrzymają się nawet po zakończeniu pandemii. Wyniki badania eToro pokazują przykładowo, że przed pandemią 58 proc. badanych kobiet umawiało się na wizytę w banku online, a po ustaniu pandemii 65 proc. badanych kobiet deklaruje korzystać z usług bankowości online. Oznacza to wzrost zaangażowania i zainteresowania usługami online. Taki sam wzrost zainteresowania widać również w przypadku rezerwacji wizyt lekarskich w trybie online – przed pandemią 69 proc. kobiet deklarowało korzystanie z takich rezerwacji online, po pandemii wynik ten wzrósł do 75 proc.

Dr hab. Monika Czerwonka zauważa jednak jeden bardzo interesujący aspekt, który nie wpisuje się w ten trend:

„W jednym z analizowanych obszarów zauważyć można tendencję spadkową, jeśli chodzi o wykorzystanie technologii cyfrowych i dotyczy to kontaktu i rozmów z naszymi przyjaciółmi.  Długotrwała izolacja od naszych bliskich i rodzin spowodowała, że 94 proc. badanych planuje po ustaniu pandemii utrzymywać kontakt ze znajomymi przynajmniej częściowo osobiście – przed pandemią było to 93 proc. Oznacza to zatem, że separacja społeczna związana z pandemią sprawiła, że jedynym obszarem, gdzie nie będzie łatwo przestawić się na tryb online na stałe, będą nasze kontakty społeczne. Jest to jak najbardziej pocieszające, ponieważ oznacza, że nadal jesteśmy ludźmi, którzy potrzebują kontaktu fizycznego z drugą osobą, uścisku dłoni, przytulenia, a tego nigdy nie zastąpi żadna technologia…”

eToro Digital Transformation Index: pełny raport

Informacja o eToro

eToro zostało założone w 2007 roku w celu globalnego otwarcia rynków inwestycyjnych, aby każdy mógł handlować i inwestować w prosty oraz przejrzysty sposób. Platforma eToro umożliwia ludziom inwestowanie w wybrane przez nich aktywa, od akcji i towarów po kryptowaluty. Jesteśmy globalną społecznością ponad

16 milionów zarejestrowanych użytkowników, którzy dzielą się swoimi strategiami inwestycyjnymi, ponieważ platforma daje możliwość kopiowania działań tych użytkowników, którzy odnieśli największy sukces. Dzięki prostej i intuicyjnej obsłudze użytkownicy mogą z łatwością kupować, przechowywać i sprzedawać aktywa, monitorować swój portfel w czasie rzeczywistym oraz dokonywać transakcji w dowolnym momencie.

eToro Digital Transformation Index

Badanie zostało przeprowadzone przez Centrum Badań Ekonomicznych i Biznesowych (Cebr) na zlecenie eToro. Na badanie składają się publiczne zbiory danych z Europejskiego Banku Centralnego i Komisji Europejskiej z danymi ankietowymi przeprowadzonymi na próbie ponad 18 000 dorosłych osób z dziewięciu krajów europejskich. Badanie zostało przeprowadzone przez Opinium w listopadzie 2020 roku.

Indeks transformacji cyfrowej eToro ocenia poziomy penetracji cyfrowej, zaangażowania i potencjału w dziewięciu krajach europejskich (Dania, Francja, Niemcy, Włochy, Holandia, Polska, Rumunia, Hiszpania i Wielka Brytania), uwzględniając różnorodne obecne i przyszłe wyglądające wskaźniki. Indeks transformacji cyfrowej jest tworzony przez połączenie wyników każdego kraju ze wskaźnikiem zaangażowania cyfrowego i wzrostu cyfrowego. Więcej szczegółów na temat metodologii można znaleźć tutaj.