Jedną z najczęstszych przypadłości zdrowotnych na świecie są żylaki kończyn dolnych – zmaga się z nimi prawie 60% społeczeństwa.
W Polsce na przewlekłe zaburzenia żylne (jednym ze skutków są między innymi powstające żylaki) według przeprowadzonych badań epidemiologicznych choruje 47% kobiet i 37% mężczyzn.
Niewydolność żylna w początkowej fazie objawia się widocznymi na skórze tzw.: pajączkami. Pajączki, to pękające naczynka, wyglądające jak niteczki. Przybierają czerwoną, fioletową, bordową, bądź granatową barwę.
W kolejnym etapie rozwoju choroba objawia się zauważalnymi pod powłokami skóry wypukłościami, zgrubieniami, a także przebarwieniami żył. Zgrubienia są wyczuwalne pod dotykiem. W przypadku zaawansowanej choroby, pojawiają się trudno gojące owrzodzenia.
Jak scharakteryzować żylaki? Są to żyły, które uległy nieodwracalnemu procesowi poszerzenia oraz poskręcania. Choroba jest skutkiem upośledzenia ścian i zastawek żył głębokich.
Żyły to naczynia krwionośne przez, które krew przepływa ku górze w stronę serca. Proces ten możliwy jest dzięki tzw.: zastawkom, wypustkom błony naczyń. Zdrowe i prawidłowo funkcjonujące zastawki zamykają się gdy krew, która płynie do góry chce się cofnąć. W sytuacji, gdy ścianki żył utraciły zdolność elastyczności, owe zastawki przestają się domykać. Efektem takiego stanu rzeczy jest napieranie na ścianki żył zalegającej krwi. Dochodzi do rozciągnięcia się oraz do zniekształcenia żył, skutkuje to powstaniem żylaków.
Żylaki to nie jedynie problem natury estetycznej. Pamiętajmy o profilaktyce, której celem jest nie do dopuścić do powstania tej przypadłości. W sytuacji, gdy schorzenie się już pojawi, jak najszybciej powinniśmy zgłosić się do specjalisty (chirurg naczyniowiec, bądź flebolog) w celu rozpoczęcia leczenia.
Ważne! Pojawienie się żylaków jest sygnałem o problemach z układem krążenia, którego następstwem są groźne zakażenia całego organizmu. Żylaki są istotnym elementem choroby zatorowo – zakrzepowej. W skrajnych przypadkach może ona doprowadzić do śmierci.
Podatność na żylaki jest uwarunkowana genetycznie (przyczyny pierwotne powstania przypadłości). Skłonność do odziedziczenia można mieć nie tylko po rodzicach, także i po pradziadkach. Jednakże nie tylko genetyka jest odpowiedzialna za tę chorobę. Higiena życia również ma tu istotne znaczenie (przyczyny wtórne powstania przypadłości).
Trwałe rozszerzenia żył (żylaki) rozwijają się latami, to przede wszystkim skutek:
– siedzącej (stojącej) pracy
– nadwagi
– stosowania hormonalnej antykoncepcji
– małej aktywności fizycznej
– ciąży (wielokrotnej)
Wpływ ma także moda: noszenie zbyt obcisłej odzieży, butów na wysokim obcasie.
Żylakom sprzyjają również przewlekłe zaparcia, w skutek których dochodzi do utrudnionego odpływu krwi z dolnych partii ciała.
Objawy, które powinny zaniepokoić:
– opuchnięte kostki
– uczucie ciężkości nóg
– mrowienie
– drętwienie
– wieczorne bóle i kurcze łydek
– pajączki (pod kolanami i w okolicy łydek)
Podstawą skutecznego leczenia jest prawidłowa diagnoza. Diagnostyka rozpoczyna się od przeprowadzenia dokładnego wywiadu lekarskiego oraz poddania pacjenta różnym testom, które mają za zadanie ocenić stopień zaawansowania choroby. Podstawowym badaniem jest badanie USG doppler, które pozwala zidentyfikować źle funkcjonujące zastawki. Inną stosowaną metodą diagnostyki jest m.in.: warikografia, badanie polega na wstrzyknięciu do żyły środka cieniującego. Pozwala to na wykrycie miejsc, w których nieprawidłowo funkcjonują naczynia.
Sposobów leczenia niewydolności żylnej jest wiele.
Leczenie miejscowe – polega na stosowaniu maści oraz żeli (w ich składzie jest rutyna, diosmina), które mają za zadanie zmniejszyć obrzęki, wzmocnić ściany naczyń krwionośnych, poprawić napięcie żył.
Leczenie uciskowe – poprzez noszenie rajstop uciskowych (ich dobranie jest zawsze indywidualne), poprawia się krążenie w nogach i nie dopuszcza się do rozszerzenia żył.
Leczenie farmakologiczne – odbywa się na zasadzie stosowania leków flebotropowych, które poprawiają między innymi mikrokrążenie, wzmacniają napięcie ścian naczyń.
Gdy powyższe leczenie żylaków nie skutkuje, pozostają metody zabiegowe. Obecnie medycyna oferuje w tym temacie sporo rozwiązań. Operacja nie jest już teraz jedyną skuteczną formą leczenia żylaków.
Jedną z najnowocześniejszych metod leczenia niewydolnych żył jest tzw.: ablacja parą wodną (SVS).
Metodę Steam Vein Sclerosis (SVS), stosuje się w Polsce od 2013 roku. Jest to jak na razie jedyna metoda, która pozwala usunąć każdy rodzaj żylaków i to podczas jednego tylko zabiegu. Metoda SVS jest również jedyną tzw.: mało inwazyjną metodą, za pomocą której można usunąć pnie żylne o dużej średnicy (powyżej 20 mm), dużych, powierzchownie usytuowanych żylaków, a także żylaków nawrotowych.
Żyły zamykane są podaną do światła naczynia „przegrzaną parą wodną”, której temperatura wynosi około 110 – 120 stopni.
Na czym polega procedura? Bezpośrednio przed zabiegiem chirurg „oznacza” żylaki pod kontrolą badania USG doppler. Owo „oznaczanie” opiera się na dokładnym zaznaczeniu miejsca ujścia żyły odpiszczelowej i odstrzałowej, ujść żylaków oraz niewydolnych perforatorów.
Zabieg wykonywany jest w znieczuleniu miejscowym, w warunkach sali zabiegowej. Całkowity czas trwania zabiegu nie przekracza 60 minut.
Do żyły odpiszczelowej oraz większych żylaków wprowadza wenflony. W trakcie trwania zabiegu, pod kontrolą USG doppler, poprzez wenflon chirurg wprowadza do światła żyły elastyczny, cienki cewnik. Przez owy cewnik podawana jest następnie pod ciśnieniem przegrzana para wodna o temperaturze 120 stopni C (nazywana parą suchą). Dochodzi do zamknięcia światła naczynia i żyła ulega zwłóknieniu. Zabieg zakończony zostaje kontrolą USG doppler, założeniem opatrunku i pończochy uciskowej.
Pacjent bezpośrednio po zabiegu może udać się do domu. Wizyty kontrolne są w pierwszym tygodniu po zabiegu, następnie po okresie 4 – 8 tygodni. Powrót do pracy jest możliwy miedzy 3 a 10 dniem po zabiegu.
Wskazania po zabiegu:
– pończochy uciskowe pooperacyjne należy nosić w dzień i nocy przez pierwsze dwie doby po zabiegu
– po dobie pacjent samodzielnie zdejmuje opatrunki
– pończochy uciskowe należy nosić przez okres 14 dni
– nie wolno ograniczać chodzenia
– wysiłku fizycznego należy unikać przez okres pierwszych dwóch tygodni
Przeciwwskazaniami do poddania się takiej metodzie usuwania żylaków są:
– duża niewydolność wątroby
– ciąża
Zalet usuwania żylaków parą wodą jest wiele, m.in.:
– mniejsze ryzyko powikłań niż w metodzie tradycyjnej
– wysoka skuteczność (93-98%) w stosunku do metody tradycyjnej (strippingu)
– zabieg całkowicie ambulatoryjny
– niewielki uraz pozabiegowy
– zabieg bez hospitalizacji
– szybka rekonwalescencja
– niewielkie dolegliwości okołozabiegowe
– ryzyko nawrotów w ciągu 5 lat po zabiegu, to jedynie 5%
Bezdyskusyjnym argumentem świadczącym o tym, iż sposób usuwania żylaków tą metodą jest najlepszy, to fakt, że metoda ta pozwala w trakcie jednego zabiegu na usunięcie każdego rodzaju żylaków.
Źródła: K. Załoga, L. Ciesielski „Choroby żył kończyn dolnych”, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1986 rok. H.G. Schmidt „Żylaki kończyn dolnych”, Wydawnictwo Cedru 2002 rok. T. Mandecki „Kardiologia”, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2005 rok. CzytelniaMedyczna.pl nowoczesnaklinika.pl
