W 2024 roku Zamek Królewski w Warszawie zaprasza na wyjątkową podróż przez twórczość wielkich mistrzów jak Rafael Santi, Pietro Perugino, Jan Matejko czy Władysław Hasior. Jednak to nie wszystko. Na bogatej liście zaplanowanych wydarzeń, oprócz ważnych wystaw czasowych, znajdują się inauguracje nowych stałych ekspozycji: Galerii Porcelany, prezentującej liczną kolekcję najcenniejszych zabytkowych wyrobów pochodzących z królewskich manufaktur polskich i zagranicznych, a także Gabinetu Włoskiego i odnowionej Sali Tronowej. Okazały, królewski rok zakończy wystawa arcydzieł z Narodowego Muzeum Sztuki im. Bohdana i Warwary Chanenków w Kijowie. W 2024 roku zaprosimy także na wydarzenia związane z kulminacją jubileuszu 50-lecia odbudowy Zamku oraz kolejne prezentacje cennych nabytków.

Wyjątkowy rok wystawienniczy w Zamku Królewskim rozpoczniemy od prezentacji nieznanego oblicza Jana Matejki. To rzadka okazja, by móc przyjrzeć się mniej znanym, lecz nie mniej interesującym dziełom najwybitniejszego przedstawiciela historyzmu w malarstwie polskim. Wiosną odkryjemy słoneczną Italię poprzez dzieła Gaspara van Wittela, włoskiego malarza o holenderskich korzeniach, którego twórczość inspirowała kolejne pokolenia artystów, zwłaszcza Antonia Canale oraz jego nie mniej sławnego siostrzeńca Bernarda Bellotta. W kwietniu czeka nas uroczyste otwarcie nowej ekspozycji – Galerii Porcelany, na której zaprezentujemy gromadzone od wielu lat cenne obiekty – misternie zdobione arcydzieła, ukazujące tę wyjątkową dziedzinę sztuki w najdelikatniejszej i najbardziej wykwintnej formie. Lato upłynie pod znakiem twórczości jednego z najważniejszych polskich artystów XX wieku – Władysława Hasiora.

Jesienią czeka nas prawdziwa sensacja – pierwsza w Polsce wystawa dzieł słynnego Rafaela Santi, jednego z najważniejszych artystów dojrzałego włoskiego renesansu, a także współpracujących z mistrzem artystów tej klasy co Pietro Perugino czy Giulio Romano. Pokazy Rafaela zawsze wzbudzają wielkie emocje, jednak wystawa w Zamku będzie wydarzeniem w Polsce bezprecedensowym. Po raz pierwszy w historii będzie można zobaczyć tak wiele dzieł tego artysty – zarówno obrazów olejnych, jak i rysunków, wypożyczonych z najbardziej znaczących światowych muzeów. Wśród eksponowanych obiektów znajdzie się również zakupiony niedawno do kolekcji Zamku Królewskiego w Warszawie jedyny w polskich zbiorach rysunek autorstwa Rafaela.

2024 to także ostatni rok obchodzonego z pompą jubileuszu 50-lecia odbudowy Zamku Królewskiego w Warszawie, którego zwieńczeniem stanie się otwarcie nowych stałych ekspozycji: Gabinetu Włoskiego, Galerii Porcelany, a także odnowionej i wzbogaconej o świeżo zrekonstruowaną dekorację hafciarską Sali Tronowej. To efekt długoletniej pracy nad wzbogacaniem stałej trasy zwiedzania Zamku, realizowanej poprzez starannie prowadzoną akcję zakupową, zaplanowaną z wielkim rozmachem na wiele lat wprzód.

Na rok 2024 przygotowaliśmy inspirujące wystawy, które pozwolą zwiedzającym zanurzyć się w różnorodne aspekty sztuki i kultury. Wielkie nazwiska mistrzów malarstwa, nieprezentowane wcześniej w Polsce dzieła, bardzo różnorodna oferta wystawiennicza oraz intensywne przygotowania do otwarcia nowych ekspozycji, które staną się ukoronowaniem naszych akcji zakupowych sprawią, że Zamek –  ważny symbol narodowy Polaków – stanie się jeszcze piękniejszy i mocniej rozpoznawalny na świecie. Jestem głęboko przekonany, że bieżący rok będzie jeszcze lepszy niż poprzedni i zakończy się kolejnym rekordem frekwencji w naszej instytucji – mówi prof. Wojciech Fałkowski, dyrektor Zamku Królewskiego w Warszawie.

Rozbudowa kolekcji i prezentacja nowych nabytków

Zamek Królewski w Warszawie od kilku lat intensywnie poszerza swoją kolekcję dzieł sztuki. Wśród najważniejszych ubiegłorocznych nabytków, których część będzie można zobaczyć na wystawach czasowych i pokazach już w tym roku, warto wymienić m.in. Postać żołnierza w zbroi all’antica – rysunek autorstwa samego Rafaela, obraz Madonna z Dzieciątkiem Paola Uccella, obraz Partia Tryktraka Mattii Pretiego oraz dwa wysokiej klasy dzieła malarskie autorstwa Agostina Tassiego Stocznia i Zdobycie Troi. Na uwagę zasługują także cenne zamkowe zbiory porcelany, które w ostatnim roku powiększyły się o kilkaset nowych, najwyższej klasy obiektów, m.in.  wyroby Królewskiej Manufaktury Porcelany w Miśni. Wśród najnowszych nabytków znalazł się także zespół sześciu biustów portretowych cenionego XVII-wiecznego rzymskiego rzeźbiarza Alessandra Rondoniego który stanowi niezwykle rzadki na rynku antykwarycznym przykład spójnego barokowego „garnituru” monumentalnych popiersi przeznaczonych do ekspozycji we wnętrzach pałacowych. Podczas konferencji prasowej prezentowane było popiersie tzw. Młodego Hadriana.

Jubileusz 50-lecia odbudowy Zamku Królewskiego w Warszawie

W 2024 roku nastąpi kontynuacja projektów rozpoczętych w ramach obchodów jubileuszu odbudowy Zamku, przede wszystkim prac nad odtworzeniem dekoracji hafciarskiej Sali Tronowej oraz nową aranżacją wystawy Zniszczenie i Odbudowa Zamku Królewskiego w Warszawie. Kolejny, ostatni już rok jubileuszowy będzie poświęcony zagadnieniom związanym ze społeczną rolą Zamku jako instytucji. Temat wiodący to:  Zamek teraźniejszy, Zamek przyszłości. W ramach tego zagadnienia odbędzie się konferencja naukowa oraz wydane zostaną album jubileuszowy w pięknej szacie graficznej, księga pamiątkowa i publikacja pokonferencyjna.

W planach jest także zorganizowanie jesienią 2024 roku wielkiej gali jubileuszowej wieńczącej obchody. Podobnie jak w latach 2021–2023, również w 2024 roku obchodom będzie towarzyszyło wiele wydarzeń kulturalno-naukowych (m.in. konferencja naukowa, wieczór poświęcony prof. Aleksandrowi Gieysztorowi, uroczystości związane z rocznicą uruchomienia zegara na Wieży Zegarowej) oraz specjalny całoroczny program edukacyjny, zainicjowany w roku 2021.

Wystawy

Matejko nieznany. Dzieła z Lwowskiej Narodowej Galerii Sztuki oraz kolekcji prywatnych
5 marca –  26 maja 2024 r.

Na wystawie będzie można zobaczyć niemal 50 dzieł autorstwa Jana Matejki – obrazów olejnych, akwareli i rysunków. Część z nich to mniej znane dzieła najwybitniejszego reprezentanta historyzmu w malarstwie polskim, odsłaniające inne obszary zainteresowań artystycznych twórcy znanego głównie z wielkoformatowych płócien przedstawiających odwzorowane w symboliczny sposób sceny z ważnych wydarzeń z historii Polski. Zdecydowana większość prezentowanych na ekspozycji obiektów pochodzi ze zbiorów prywatnych, najczęściej niewystawianych publicznie, co zaakcentowano w tytule wystawy.

Włoskie widoki Van Wittela
22 marca – 23 czerwca 2024 r.

Wraz z nadejściem wiosny Zamek Królewski w Warszawie otworzy wystawę widoków słonecznej Italii. Ich autor – Gaspar van Wittel – był malarzem holenderskiego pochodzenia, który na przełomie XVII i XVIII wieku osiadł we Włoszech i do końca życia zajmował się utrwalaniem na płótnie i na papierze wyglądu swojej nowej ojczyzny. Na wystawie znajdzie się 15 wyselekcjonowanych prac Van Wittela, w tym 13 obrazów i 2 rysunki. Goście naszego muzeum zobaczą przede wszystkim widoki Rzymu i Neapolu – dwóch miast, które były szczególnie istotne dla rozwoju kariery artystycznej malarza. Dzieła zaprezentowane na wystawie przeniosą zwiedzających do miejsc znanych i chętnie odwiedzanych
od wieków przez podróżników i koneserów piękna, ale ukazanych w ciekawy i niestandardowy sposób.

Władysław Hasior. Trwałość przeżycia
14 czerwca – 15 września 2024 r.

Wystawa czasowa poświęcona twórczości wybitnego przedstawiciela polskiej sztuki współczesnej Władysława Hasiora uświetni koniec obchodów jubileuszu 50-lecia odbudowy Zamku Królewskiego
w Warszawie. Ekspozycja będzie symbolicznie nawiązywać do wystawy prac Hasiora, która miała miejsce w Zamku Królewskim w Warszawie w 1974 roku  – pierwszej wystawy zorganizowanej w odbudowywanym Zamku. Na ekspozycji zostaną zaprezentowane głównie asamblaże i sztandary, stanowiących główny trzon twórczości artysty. Pojawią się również betonowe rzeźby „wyrwane z ziemi”, rysunki, projekty pomników, slajdy, filmy dokumentalne, a także osobiste przedmioty związane z Władysławem Hasiorem.

Rafael – piękno renesansu
15 października 2024 – 12 stycznia 2025 r.

Na wystawie poświęconej Rafaelowi, jednemu z najwybitniejszych artystów włoskiego renesansu, zaprezentowane zostaną zarówno dzieła mistrza (obrazy, rysunki i grafiki), jak i prace artystów, z którymi współpracował. Wśród nich znajdą się dzieła m.in. Pietra Perugina, Giulia Romana czy Pintoricchia. Wystawa pokaże rozwój stylu Rafaela od wczesnych lat silnie inspirowanych dziełami wielkich mistrzów sztuki wczesnego włoskiego renesansu po okres działalności mistrza w Rzymie. Scenariusz wystawy został zaplanowany chronologicznie, aby zaprezentować, w jaki sposób malarz był otwarty na środowisko intelektualne, społeczne, polityczne i kulturowe, w którym pracował, rozwijając na różnych etapach swojej twórczości nowe sposoby wyrażania siebie. Ta wyjątkowa ekspozycja będzie ukoronowaniem obchodów jubileuszu 50-lecia odbudowy Zamku Królewskiego. Wśród eksponowanych prac znajdzie się także rysunek Postać żołnierza w zbroi all’antica, zakupiony do zamkowych zbiorów w 2023 roku.  

Arcydzieła z Muzeum Chanenków w Kijowie
5 grudnia 2024 – 9 marca 2025 r.

Niemal 40 obiektów wypożyczonych Zamkowi Królewskiemu w ramach wymiany placówek muzealnych ze zbiorów jednego z największych muzeów na Ukrainie będzie można podziwiać w ramach ostatniej dużej wystawy, której otwarcie zaplanowane zostało na rok 2024. Nigdy wcześniej niepokazywane w Polsce dzieła pochodzą z Narodowego Muzeum Sztuki im. Bohdana i Warwary Chanenków w Kijowie. Zobaczymy obrazy szkoły włoskiej, holenderskiej, francuskiej, a nawet hiszpańskiej, reprezentowane przez nazwiska największych mistrzów malarstwa, jak: Bernardo Belotto, Peter Paul Rubens, Claude Joseph Vernet czy Juan de Zurbarán. Tematyka przedstawionych na ekspozycji dzieł będzie bardzo zróżnicowana – od portretów przez martwe natury po widoki czy sceny o tematyce antycznej. Prawdziwą ozdobą zbioru będzie prezentacja weneckiej lektyki.

W 2024 roku Zamek Królewski w Warszawie będzie także kontynuował swoją działalność naukową i edukacyjną. Tematyczne konferencje poświęcone ciekawym wydarzeniom historycznym, popularne cykle edukacyjne, spotkania z kuratorami, wykłady z historii sztuki oraz kursy malarstwa i rysunku – to wydarzenia, którymi chcemy jako instytucja kultury  zainspirować zarówno młode, jak i starsze pokolenia do odkrywania piękna sztuki i historii Polski.

Więcej o nabytkach Zamku Królewskiego w Warszawie w 2023 r.