Rozwój mowy i komunikacji u dziecka zaczyna się zaskakująco wcześnie. Jeszcze zanim maluch wypowie pierwsze słowa, słuchanie głosu rodziców, melodii języka i rytmu opowieści rozwija jego zdolności językowe i emocjonalne. Proste czynności, takie jak codzienne czytanie na głos i rozmowy, wspierają rozwój dziecka od pierwszych dni życia, kształtując jego umiejętność komunikacji i więź z otoczeniem.

Rozwój mowy i komunikacji od najmłodszych lat

Czytanie na głos od pierwszych dni życia to niezwykle skuteczny sposób wspierania rozwoju językowego dziecka. Nawet jeśli maluch nie potrafi jeszcze mówić, regularne słuchanie rodziców lub opiekunów czytających książki, pomaga mu przyswajać dźwięki, rytmy i intonacje, które stanowią podstawę do nauki mowy. Dziecko, słysząc historie czytane przez dorosłych, zaczyna rozumieć, jak słowa łączą się ze sobą i opisują otaczający świat. Już na wczesnym etapie rozwoju, dziecko chłonie język w sposób naturalny, co pozwala mu w przyszłości łatwiej budować swoje pierwsze wypowiedzi.

– Tworzenie więzi z dzieckiem rozpoczyna się już od pierwszych chwil życia. Dlatego prosimy rodziców, by czytali swoim maluszkom od narodzin. Dla noworodka dźwięk głosu mamy lub taty jest nie tylko formą ukojenia, ale też początkiem nauki i rozwoju. Nawet jeśli rodzic czyta własne notatki czy przygotowuje się do egzaminu, dziecko odbiera głos jako element bezpiecznego środowiska. Takie momenty, choć z pozoru proste, są pierwszym krokiem do budowania więzi, zaufania i harmonijnego rozwoju emocjonalnego oraz intelektualnego – podkreśla dr n. med. Beata Rzepecka-Węglarz, ordynator Oddziału Neontologicznego Szpitala Ujastek w Krakowie.

Nawet proste historie, rymowanki i wiersze mogą przyczynić się do rozwoju komunikacyjnego, bo dziecko słyszy powtarzające się dźwięki, słowa i rytmy. Książki wprowadzają dziecko w świat języka w sposób lekki i przyjemny, co sprawia, że proces nauki staje się dla niego naturalnym elementem codziennych aktywności.

– Instytut Książki poprzez kolejną odsłonę projektu #małaksiążkawielkiczłwowiek pod hasłem „Czytaj dziecku od narodzin!” pragnie wspierać rozwój mowy i emocji u dzieci już od pierwszych dni życia. Każdy noworodek urodzony w szpitalu objętym projektem (90 % szpitali położniczych w Polsce) otrzymuje Wyprawkę Czytelniczą z książką pt. „Tyci, tyci” Doroty Gellner, co ma zachęcić rodziców do regularnego czytania. Instytut Książki chce w ten sposób pomagać w tworzeniu więzi z rodzicami, co ma kluczowe znaczenie dla rozwoju dzieci – mówi Grzegorz Jankowicz, dyrektor Instytutu Książki.

Czytanie na głos wspiera także rozwój słuchu i zdolności koncentracji. Dziecko, słuchając książek, uczy się skupiać uwagę na treści, co przygotowuje je do późniejszych wyzwań edukacyjnych. Codzienne, nawet kilkuminutowe sesje z książką mogą przynieść ogromne korzyści w przyszłości – im wcześniej zaczynamy wprowadzać literaturę do życia dziecka, tym bardziej naturalna staje się dla niego nauka mowy i komunikacji.

Rozwój wyobraźni, myślenia przyczynowo-skutkowego i koncentracji

Książki to także narzędzie do rozwijania wyobraźni i kreatywności u małych dzieci. Słuchając opowieści, maluch tworzy w swojej głowie obrazy postaci, miejsc i wydarzeń. To pobudza jego wyobraźnię i zachęca do samodzielnego kreowania świata w myślach. Kiedy dziecko zaczyna fantazjować o tym, co dzieje się w książce, rozwija swoją zdolność myślenia abstrakcyjnego i kreatywnego.

Dziecko, śledząc fabułę, zaczyna rozumieć, że każde działanie ma swoje konsekwencje – bohaterowie podejmują decyzje, które prowadzą do określonych rezultatów. Tego rodzaju refleksje pomagają dziecku lepiej rozumieć otaczający świat i uczą je logicznego myślenia. To umiejętności, które będą niezwykle przydatne w dalszym życiu, zarówno w kontekście edukacji, jak i codziennego funkcjonowania.

***

Kampania „Mała książka – wielki człowiek” to projekt bookstartowy, który realizowany jest od 2017 roku przez Instytut Książki oraz Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. W ramach tej inicjatywy przekazywane są bezpłatne „Wyprawki Czytelnicze”, przeznaczone dla noworodków, przedszkolaków oraz uczniów szkół podstawowych. Celem kampanii jest przypomnienie o korzyściach płynących ze wspólnego czytania z dzieckiem już od jego pierwszych miesięcy życia. Projekt ma na celu kształtowanie nowego pokolenia czytelników, angażując rodziców, opiekunów oraz całe otoczenie, w tym szpitale, przedszkola, biblioteki i szkoły.

W kampanii uczestniczy 321 szpitali położniczych, niemal 7000 bibliotek publicznych oraz ponad 13 300 szkół podstawowych w całej Polsce. To największy program bookstartowy w Europie, który wyróżnia się skalą oddziaływania i poziomem zaangażowania środków publicznych, a także należy do jednych z największych tego typu inicjatyw na świecie.

Kampania „Mała książka – wielki człowiek” jest częścią międzynarodowej sieci EURead oraz Global Network for Early Years Bookgifting.