Porady udziela Adwokat Gabriela Pawlus-Łapa
Gabriela Pawlus-Łapa
Adwokat, partner w KPLA Kasolik, Pawlus-Łapa – adwokackiej spółce partnerskiej z siedzibą w Krakowie, zajmującej się
kompleksową obsługą przedsiębiorców i prawem rodzinnym. E-mail: g.pawlus@kpla.com.pl www.kpla.com.pl
Z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami wspólność majątkowa, obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w trakcie małżeństwa wspólnie lub przez każdego z małżonków. Co istotne, niektóre ze składników majątkowych nabytych lub otrzymanych już po ślubie nigdy nie wejdą do majątku wspólnego. Są to m.in. przedmioty otrzymane w drodze darowizny, spadku bądź zapisu, jak również prawa autorskie, własności intelektualne, odszkodowania z tytułu wypadku oraz nagrody za osobiste osiągnięcia. Przy czym w tym ostatnim przypadku to właśnie słowo „osiągnięcia” ma kluczowe znaczenie, gdyż np. wygrana w totolotka do takich osiągnięć osobistych już nie należy.
Wiele przedsiębiorczych kobiet w chwili zawarcia małżeństwa lub później, gdy otwierają swoją biznesy, rozważa, czy pozostawanie we wspólności majątkowej to dobre rozwiązanie.
Obawiają się, że w przypadku powstania długów w firmie także majątek wspólny, taki jak dom czy samochód, będzie mógł zostać zlicytowany przez komornika. Obawy te są zasadne, gdyż w przypadku wspólności majątkowej, gdy małżonek zaciągnął zobowiązanie za zgodą drugiego małżonka, wierzyciel może żądać zaspokojenia z całego majątku wspólnego. Przykładowo, banki wymagają, by umowę kredytu dla firmy podpisywali także mąż lub żona przedsiębiorcy. Czy wystarczy jednak podpisać intercyzę, by uchronić się przed opisanymi powyżej konsekwencjami? Niestety nie wystarczy. Należy dodatkowo ujawnić ten fakt (rodzaj i datę zawarcia umowy, ale nie trzeba ujawniać treści) w rejestrze przedsiębiorców (CEIDG, KRS), by móc skutecznie powołać się na jej zapisy wobec osób trzecich. Ma to znaczenie szczególnie wtedy, gdy umowa jest zawierana w trakcie trwania małżeństwa.
W takiej sytuacji należy bezwzględnie ujawnić ten fakt w publicznym rejestrze, gdyż nikt nie może zasłaniać się nieznajomością wpisów w powszechnie dostępnych rejestrach. Co powinnyśmy wiedzieć na temat intercyzy? Po pierwsze, umową majątkową małżeńską zawartą w formie aktu notarialnego można nie tylko wyłączyć wspólność majątkową małżeńską, ale także ją rozszerzyć lub ograniczyć do niektórych tylko składników majątkowych albo wprowadzić ustrój rozdzielności majątkowej z wyrównaniem dorobków, o którym szczegółowo poniżej. Taka umowa może także poprzedzać zawarcie małżeństwa, a w jego trakcie zostać również zmieniona lub rozwiązana. Chciałabym na zakończenie zwrócić szczególną uwagę na ustrój rozdzielności majątkowej z wyrównaniem dorobków (w prawie niemieckim jest on ustrojem ustawowym), polegającym na tym, że w przypadku rozwodu porównuje się dorobek obojga małżonków, zaś w razie dysproporcji każdy z małżonków może domagać się wyrównania dorobku poprzez zapłatę lub przeniesienie prawa. Często rekomenduję klientkom takie rozwiązanie, gdyż doświadczenie wielu z nas pokazuje, że uroki macierzyństwa na pewnym etapie życia mogą spowolnić rozwój kariery, a to najczęściej znajdzie odzwierciedlenie także w sferze zarobków i wprowadzi dysproporcje w powstającym dorobku męża i żony. Warto przemyśleć te kwestie i zabezpieczyć swoją przyszłość.
Drogie Panie, w przełomowych sytuacjach w życiu, takich jak ślub lub założenie własnej firmy, warto zapytać adwokata o rozwiązania prawne „szyte na miarę” i pasujące do Was tak idealnie jak suknia ślubna.
