Wielu przedsiębiorców ma trudności ze zrozumieniem zmian w przepisach prawa podatkowego, które weszły w życie 1 stycznia 2014 roku. Można je dostrzec przede wszystkim w ustawie VAT, która modyfikuje podstawę opodatkowania oraz kwestię tego, w którym momencie powstaje obowiązek podatkowy. Jak obecnie funkcjonują te zmiany i co oznaczają dla osób prowadzących własną firmę?
1 stycznia 2014 roku weszło w życie wiele istotnych zmian w kwestii opodatkowania, które są wynikiem dostosowania polskich przepisów do unijnych Dyrektyw VAT. Wprowadzenie nowych przepisów niesie szereg modyfikacji, które są szczególne ważne dla przedsiębiorców. Najważniejsza zmiana zaszła w określaniu podstawy opodatkowania, którą reguluje art. 29a, art. 30a, art. 30b i art. 30c ustawy o VAT.
Podstawa opodatkowania
Do 1 stycznia 2014 podstawą opodatkowania był wypracowany obrót, czyli należna kwota pomniejszona o VAT. Po zmianach w przepisach, w myśl art.29a ust.1 ustawy o VAT, podstawą opodatkowania jest wszystko, co stanowi zapłatę z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług-włącznie z otrzymanymi subwencjami, dotacjami i innymi opłatami , które maja bezpośredni wpływ na cenę. Oznacza to, że nawet otrzymanie zaliczki przed wykonaniem usługi lub dostarczeniem towaru, będzie uwzględnione w podstawie opodatkowania. Ustawodawca wskazał też katalog sytuacji, w których podstawę opodatkowania należy powiększyć, m.in. o: cła, podatki oraz koszty dodatkowe, takie jak prowizje, koszty transportu, opakowania itd.
Moment powstawania obowiązku podatkowego
Zmiany w tej kwestii w szczególności dotkną przedsiębiorców. Dotąd obowiązek podatkowy powstawał z chwilą wydania towaru lub usługi, ewentualnie z chwilą wystawienia faktury. Natomiast od 2014r. obowiązek podatkowy nie jest już powiązany z datą wystawiania faktur. Zgodnie z dokonanymi modyfikacjami, VAT należy zapłacić zaraz po tym, gdy transakcja dojdzie do skutku. Mimo, że zmiany wydają się niewielkie, to jednak dla większości przedsiębiorców są fundamentalne. Oznaczają bowiem w wielu przypadkach konieczność zapłacenia podatku VAT z własnej kieszeni, a nie dopiero po otrzymaniu zapłaty od kontrahenta.
Prawo do odliczenia podatku naliczonego
Powyższe regulacje przepisów wiążą się też ze zmianami prawa do odliczenia podatku. Nowe zasady w tym zakresie określone są, podobnie jak dotychczas, głównie w art. 86 znowelizowanej ustawy VAT i dotyczą transakcji krajowych, jak i międzynarodowych. W tym momencie, aby odliczyć podatek naliczony, szczególnie istotne jest koncentrowanie się na tym, kiedy u klienta VAT stał się należny.
W dalszym ciągu skorzystanie z tego przywileju możliwe jest po okazaniu faktury – bądź też duplikatu. Tym samym możliwość odliczenia podatku nie jest uwarunkowana otrzymaniem dokumentu, potwierdzającego transakcję. Oznacza to, że sprzedawcy mają znacznie większą dowolność przy wystawianiu faktur przed dostawą towaru lub usług. Po dokonanych modyfikacjach kwotę podatku naliczonego stanowią:
– „krajowe” nabycia produktów lub usług oraz tzw. przedpłaty, czyli kwoty wykazane na fakturze zakupowej,
– w przypadku importu towarów jest to kwota, która została wykazana w dokumentach sprzedażowych, tutaj pod uwagę należy wziąć deklaracje importowe, akta celne, itd.,
– transakcje objęte mechanizmem odwrotnego obciążenia (np. import usług) – kwota podatku należnego,
– w przypadku nabycia nowych środków transportu – kwota stanowiąca równowartość 22% kwoty należnej z tytułu dostawy, nie wyższa jednak niż kwota podatku zawartego w fakturze lub dokumencie celnym, bądź podatku zapłaconego przez tego podatnika od wewnątrzwspólnotowego nabycia.
Wprowadzone zmiany w prawie podatkowym spowodowały, że przedsiębiorcy muszą zwracać uwagę na dwa terminy: odliczenie dokonuje się za okres, w którym powstał obowiązek podatkowy z tytułu nabytych lub importowanych towarów i usług po stronie dokonującego czynność, oraz nie wcześniej niż z chwilą uzyskania faktury VAT, dotyczącej czynności.
Autor: Anna Prymakowska, specjalista z Ekoconsultant sp. z o.o.
