Edukacja głównym motorem rozwoju przedsiębiorczości?– Światowy Raport Amway na temat przedsiębiorczości

68% Polaków uważa, że przedsiębiorczości można się nauczyć – wynika ze Światowego Raportu Amway na temat przedsiębiorczości.  Badania przeprowadzone przez Instytut GFK Group na zlecenie firmy Amway w 38 krajach na całym świecie, w tym również w Polsce, pokazują, iż jest to wynik o 5% wyższy od średniej ze wszystkich badanych krajów. O 6% w stosunku do ub. roku wrosło również pozytywne nastawienie Polaków do samozatrudnienia i obecnie wynosi 76%. Oznacza to wynik zbliżony do średniej (75%) z rynków, na których zostały przeprowadzone badania. Światowy Raport Amway na temat przedsiębiorczości zostanie zaprezentowany podczas Inauguracji Światowego Tygodnia Przedsiębiorczości, która odbędzie się 18 listopada 2014 w Warszawie.

Każdego roku Raport Amway na temat przedsiębiorczości koncentruje się na różnych aspektach przedsiębiorczości oraz możliwości jej rozwoju.

Ubiegłoroczny Światowy Raport Amway na temat przedsiębiorczości pokazał, iż dla młodych ludzi najważniejszym czynnikiem zachęcającym do zakładania własnych firm była edukacja w zakresie przedsiębiorczości. Był to również drugi najważniejszy aspekt dla wszystkich respondentów. Z tego względu celem tegorocznego Raportu było – oprócz poznania bieżących opinii na temat potencjału związanego z prowadzeniem własnej działalności gospodarczej – sprawdzenie, jak postrzegamy w różnych krajach nauczanie przedsiębiorczości. Firma Amway pragnie zainicjować szeroką dyskusję na temat konieczności skutecznego kształcenia społeczeństwa w zakresie przedsiębiorczości oraz czy społeczeństwo, w tym media i politycy, sprzyjają przedsiębiorcom.

Stosunek do przedsiębiorczości w poszczególnych krajach

Na czele rankingu, jeśli chodzi o pozytywne nastawienie do pracy na własny rachunek, znajdują się Skandynawowie: 94% Szwedów ma pozytywny stosunek do przedsiębiorczości oraz 93% Norwegów. Najniższy potencjał dla rozwoju przedsiębiorczości wykazuje: Japonia (15% z grupy reprezentatywnej dla tego kraju pozytywnie ocenia zakładanie własnej firmy), Austria (24%) oraz Niemcy (25%). Wzrasta pozytywne nastawienie Polaków do samozatrudnienia. W tym roku 76% respondentów z naszego kraju (o 6% więcej niż w ub. roku) wykazało pozytywną postawę w stosunku do prowadzenia własnej działalności gospodarczej.

Ponadto 42% respondentów w całym badaniu potrafi sobie wyobrazić, iż rozpoczyna pracę na własny rachunek, w Polsce odsetek ten wynosi 41%.

Niebieskie linie oznaczają średnie dla wszystkich badanych krajów dla pozytywnego nastawienia do przedsiębiorczości (linia pionowa) i potencjału przedsiębiorczości (linia pozioma).
Czerwona linia przedstawia liniową zależność między pozytywnym nastawieniem do przedsiębiorczości i potencjału przedsiębiorczości, który jest mierzony jako odsetek respondentów, którzy mogą sobie wyobrazić rozpoczęcie własnej działalności gospodarczej.

Polacy za najważniejszy powód do podjęcia samozatrudnienia uważają niezależność od pracodawcy, bycie swoim własnym szefem (54%), a następnie: samorealizację i możliwość realizacji własnych pomysłów (41%), możliwość dodatkowych zarobków (39%) oraz możliwość powrotu na rynek pracy (29%) oraz lepsze współgranie czasu przeznaczonego na życie rodzinne, czasu wolnego i kariery zawodowej (24%).

Warto zwrócić uwagę, iż niezależność od pracodawcy i możliwość bycia własnym szefem jest ważna dla 46% badanych w 38 krajach. Najsilniejszą potrzebę niezależności prezentują respondenci ze Szwecji (80%) i Kanady (78%), natomiast najniższą – Japończycy (14%).

Z kolei – na podobnym poziomie, jak Polacy – respondenci biorący udział w badaniu oceniają samorealizację, możliwość realizacji własnych pomysłów (43%). Średnio dla 34% badanych ważna jest możliwość dodatkowych zarobków. Zaskakujące, iż ten aspekt prowadzenia własnego biznesu jest nisko oceniony w krajach – jak się wydaje – najbardziej dotkniętych ostatnim kryzysem, jak: Irlandia i Hiszpania (tylko po 15%). Ten motywator został natomiast wysoko oceniony przez mieszkańców Chin (73%) i Szwecji (71%). Co ciekawe, średnio tylko 28% respondentów uważa, iż podjęcie samozatrudnienia oznacza lepsze współgranie czasu przeznaczonego na życie rodzinne, czasu wolnego i kariery zawodowej. Od średniej znacząco odbiegają Chińczycy (76%), a na przeciwległym biegunie plasują się: Ukraińcy (10%), Czesi i Finowie (po 11%).

Czy przedsiębiorczości można się nauczyć?

Aż 63% respondentów uważa, iż przedsiębiorczości można się nauczyć, a 31% – że przedsiębiorcą trzeba się po prostu urodzić. Warto podkreślić, iż odsetek ten zależny jest od wieku ankietowanych: 70% ludzi młodych (do 35 roku życia) sądzi, że przedsiębiorczości można się nauczyć, 65% respondentów w wieku 35-49 lat oraz 57% osób od 50. roku życia. W Polsce odsetek ten ogółem wynosi 68%.

Czy Pana/ Pani zdaniem można nauczyć się przedsiębiorczości, czy raczej przeciwnie – przedsiębiorcą trzeba się po prostu urodzić?

Jak skutecznie edukować?

Za najważniejsze aspekty działań edukacyjnych w zakresie przedsiębiorczości, przygotowujących  ludzi do zakładania własnego biznesu ankietowani z badanych krajów uważają przede wszystkim: „podstawowe umiejętności biznesowe (np. controling finansowy, działania marketingowe lub znajomość aplikacji/ programów komputerowych)” – 42%, „umiejętności związane z przywództwem i zarządzaniem oraz zdolności retoryczne (np. podejmowanie decyzji, zarządzanie kontaktami z klientami, kierowanie i motywowanie pracowników) – 37%, a także  „przedsiębiorczość w praktyce, np. tworzenie biznesplanów, konkursy, turnieje i symulacje biznesowe, programy prowadzenia mini-firm” – 37% wskazań.

Jednocześnie tylko 23% respondentów uczestniczyło kiedykolwiek w jednym z wymienionych działań edukacyjnych. Najwyżej w rankingu w tym zakresie plasuje się Meksyk, gdzie 51% ankietowanych wzięło udział w chociaż jednym z wymienionych programów biznesowych, a najniżej Słowacja, gdzie zaledwie 5% badanych uczestniczyło w takich aktywnościach.

Niepokojący wydaje się fakt, iż nasz kraj, jeśli chodzi o udział Polaków w aktywnościach w zakresie przedsiębiorczości, plasuje się znacząco poniżej średniej – jedynie 12% Polaków brało udział w programach edukacji biznesowej – mówi Anna Pietrzak, Dyrektor Naczelny Amway Polska. – Widać tu ogromne możliwości: kształcenie umiejętności z zakresu przedsiębiorczości od najmłodszych lat może przełożyć się pozytywnie na rozwój sektora MŚP.

43% ogółu respondentów uważa, że oferta nauczania przedsiębiorczości w ich krajach jest wystarczająca, a tyleż samo sądzi, że nie. W Polsce 42% badanych uważa ofertę edukacyjną w tym zakresie za wystarczającą, a 38% ocenia ją negatywnie.

Według 36% respondentów odpowiedzialność za kształcenie ludzi w zakresie przedsiębiorczości powinny ponosić szkoły podstawowe i średnie. Dla 33% nauczanie przedsiębiorczości powinno odbywać się przede wszystkim w specjalnych programach dla młodych firm (start-upach) i inkubatorach przedsiębiorczości prowadzonych przez organizacje pozarządowe typu non-profit, stowarzyszenia przedsiębiorców lub programy i instytucje rządowe. 32% respondentów uważa, że edukacja ta powinna być prowadzona na studiach, w szkołach wyższych. Polacy odpowiedzialnością za przygotowanie przedsiębiorców do rozpoczynania własnej działalności obarczyliby najchętniej: szkoły podstawowe i średnie (41% respondentów), studia i szkoły wyższe (32% wskazań), startupy, inkubatory przedsiębiorczości (27%).

Czy społeczeństwo sprzyja przedsiębiorczości

Na pytanie „Biorąc pod uwagę zarówno politykę, media, jak i Pana(i) znajomych, na ile Pana/ Pani zdaniem społeczeństwo (w kraju) jest przyjazne dla przedsiębiorców/ przedsiębiorczości?” 49% uznało, że tak, a 43% że nie. Oznacza to lekki wzrost przyjazności otoczenia dla przedsiębiorczości (w ub. roku 46% respondentów uznało, że społeczeństwo sprzyja biznesowi i tyleż samo, że nie). Natomiast aż 60% Polaków uważa, iż społeczeństwo sprzyja przedsiębiorczości. Przeciwnego zdania zaś jest 31% respondentów. Za wyjątkowo otwarte na przedsiębiorców respondenci z tych krajów uznali Danię (82%) i Szwecję (73%), zaś na drugim biegunie znalazły się Portugalia (18%) i Kanada (19%).

O Raporcie

Tegoroczny Światowy Raport Amway na temat przedsiębiorczości powstał na bazie badań, przeprowadzonych przez Instytut GFK Group w 38 krajach na całym świecie, na reprezentatywnej dla danego kraju grupie respondentów, łącznie ponad 43 900 respondentów w wieku od 14 lat. Badania zostały przeprowadzone od kwietnia do lipca 2014 metodą głównie wywiadów osobistych oraz niekiedy za pomocą wywiadów telefonicznych. Badania zostały rozszerzone w stosunku do ub. roku o 14 nowych krajów: Belgię, Brazylię, Chiny, Chorwację, Indie, Irlandię, Kanadę, Koreę, Litwę, Norwegię, RPA, Słowację, Słowenię i Szwecję.

Wszystkie kraje w których zostały przeprowadzone badania: Austria, Australia, Belgia, Brazylia, Chiny, Chorwacja, Czechy, Dania, Finlandia, Francja, Grecja, Hiszpania, Holandia, Indie, Irlandia, Japonia, Kanada, Kolumbia, Korea, Litwa, Meksyk, Niemcy, Norwegia, Polska, Portugalia, Rosja, RPA, Rumunia, Słowacja, Słowenia, Szwajcaria, Szwecja, Turcja, Ukraina, USA, Węgry, Wielka Brytania, Włochy.

W Chinach, Kolumbii, Indiach, Meksyku i RPA badanie zrealizowano na próbie miejskiej.