Palenie wyrobów tytoniowych i wyrobów powiązanych to dla niektórych sposób na radzenie sobie ze stresowymi sytuacjami w pracy czy po prostu okazja do porozmawiania ze znajomymi podczas przerwy i zebranie najnowszych „plotek” z życia firmy. Ten czas, który dosłownie spalamy można wykorzystać w pozytywny sposób.
Kto pali?
W ramach projektu „Nie palę, bo…” w grupie pracowników i pracodawców przeprowadzono badanie stanu wiedzy na temat palenia wyrobów tytoniowych i wyrobów powiązanych w zakładach pracy. Wśród osób, które zadeklarowały palenie papierosów dominują mężczyźni – 13,7% badanych mężczyzn pali regularnie papierosy, wśród kobiet jest to 9,4%. Zależność ta powtarza się także w przypadku osób deklarujących okazjonalne palenie papierosów oraz tych, które sięgają po wyroby powiązane. Częściej palaczami są pracownicy (12,0% uczestniczących w badaniach pracowników), niż pracodawcy (9,8% uczestniczących w badaniu pracodawców). Jednak to wśród pracowników jest większy odsetek osób, które nigdy nie sięgały po papierosy i wyroby powiązane.
Należy zauważyć, że pracodawcy częściej niż pracownicy deklarowali, że rzucili palenie – 34,4% pracodawców już nie pali mimo, iż kiedyś to robiło, podczas, gdy wśród pracowników odpowiedzi takiej udzieliło 29,2% badanych.
Miejsce pracy, jako sytuację, w której najczęściej sięga się po papierosa lub wyroby powiązane wskazywali zdecydowanie częściej mężczyźni (44,1%), niż kobiety (12,5%). Kobiety z kolei najczęściej palą w domu lub na spotkaniach towarzyskich, a więc poza środowiskiem pracy.
Dlaczego to robimy?
Niemal połowa palących osób sięga po papierosa dla przyjemności, traktując palenie, jako sposób na małą przerwę. Niewiele poniżej 47% palących respondentów twierdzi, że palenie jest u nich kwestią przyzwyczajenia, które należy rozumieć też jako nałóg. Ponad 36% palaczy sięga po papierosy w sytuacji odczuwania stresu w celu jego zniwelowania, bądź zminimalizowania. Tylko niespełna 18% badanych deklarujących palenie robi to w celu dostosowania się do palącego towarzystwa.
Na niemal wszystkie wskazane powody sięgania po papierosa częściej wskazywały kobiety. Mężczyźni natomiast dominowali w grupie osób wskazujących na przyzwyczajenia, jako motywator palenia. Oznacza to, że kobiety w większym stopniu traktują papierosy, jako chwilową przerwę, małą przyjemność, sposób na odstresowanie lub sięgają po papierosa w towarzystwie. Natomiast mężczyźni częściej wskazują na nałóg, jako powód który prowokuje ich do palenia.
Osoby palące papierosy okazjonalnie częściej niż inni palacze (palący regularnie papierosy lub wyroby powiązane) sięgają po papierosa dla przyjemności, dla zniwelowania stresu czy dla towarzystwa. Nałóg/przyzwyczajenie jest głównym motywatorem do sięgania po papierosy i wyroby powiązane przez regularnych palaczy.
Palenie można zastąpić
W ramach projektu „Nie palę, bo…” co miesiąc przekazujemy firmom materiały, w których znajdą porady i informacje, jak zachęcić pracowników do rzucenia palenia. Czasami wystarczą proste czynności jak np. mała aktywność fizyczna poprzez krótki spacer do sklepu, czy proste ćwiczenia przy wykorzystaniu krzesła biurowego. Rekomendujemy sięganie po zdrowe przekąski, zrobienie porządków na biurku czy zaplanowanie swojego tygodnia pracy w kalendarzu. Panie natomiast mogą wykonać krótki zabieg pielęgnacyjny lub odświeżający makijaż, który skutecznie odżywi naszą skórę – mówi Patrycja Kosińska z departamentu funduszy europejskich Pracodawców RP, realizatora projektu „Nie palę, bo…”, skierowanego do palących pracowników i ich pracodawców.
Pracownicy i pracodawcy zastanawiający się, jak poradzić sobie z paleniem mogą również skorzystać z Telefonicznej Poradni Pomocy Palącym. To ogólnopolska specjalistyczna placówka świadcząca poradnictwo przez telefon dla osób, których dotyczy problem uzależnienia od tytoniu. Działa przy Zakładzie Epidemiologii i Prewencji Nowotworów Centrum Onkologii-Instytucie w Warszawie. TPPP pełnieni funkcję telefonu zaufania i wsparcia dla osób o różnych stopniach motywacji do rzucenia palenia. Pacjenci Poradni mogą też uzyskać informacje o metodach pomagających w walce z uzależnieniem od tytoniu lub w utrzymaniu abstynencji papierosowej. W oparciu o Europejski Kodeks Walki z Rakiem udzielane są też informacje na temat czynników rozwoju nowotworów oraz stylu życia chroniącego przed zachorowaniem.
Palimy choć wiemy, jak to wpływa na zdrowie
Zdecydowana większość (87,5%) osób sięgających po papierosy, nawet tylko okazjonalnie, jest przekonana, że powodują one poważne choroby. Odsetek osób przekonanych o szkodliwości działania wyrobów powiązanych, głównie e-papierosów jest niższy i wynosi niespełna 70%. Wciąż więc pokutuje wśród konsumentów tego typu produktów przekonanie o ich niższej szkodliwości niż tradycyjnych papierosów.
Zdecydowana większość palących respondentów zdaje sobie sprawę z zagrożeń zdrowotnych, jakie niesie za sobą palenie papierosów. Niemal 90% spośród nich wie, że palenie papierosów i wyrobów powiązanych może skutkować rakiem płuca. Jest to zdecydowanie najczęściej wiązana z paleniem jednostka chorobowa. Nieznacznie ponad 80% wiąże palenie z możliwością wystąpienia ataku (zawału) serca, a 71% z udarem mózgu (wylewem).
Wysoki odsetek wskazań na możliwość wystąpienia każdej ze wskazanych jednostek chorobowych świadczy o wysokim poziomie świadomości osób palących o niebezpieczeństwach i skutkach zdrowotnych palenia.
Jednak to zdrowie jest najważniejszym motywatorem do rzucenia palenia
Dla niemal połowy (48,0%) respondentów główną motywacją do podjęcia prób rzucenia palenia było przekonanie o jego szkodliwości dla zdrowia. Jako kolejny powód na równi (po 36%) wskazywano względy finansowe oraz życzenie rodziny/bliskich. Dla 32,0% badanych czynnikiem wpływającym na podjęcie decyzji o zerwaniu z nałogiem była obawa przed chorobą. Jako czynnik motywujący wskazywano również na zalecenia lekarzy, zakaz palenia w miejscu pracy czy aktualne dolegliwości.
Dane te pokazują, że kluczowymi czynnikami mającymi wpływ na chęć zaprzestania palenia jest zdrowie, rodzina i finanse.
Projekt „Nie palę, bo…” jest realizowany przez Pracodawców RP w ramach programu „Prowadzenie działań ograniczających problem używania wyrobów tytoniowych i wyrobów powiązanych w zakładach pracy”, Działania 4. „Program zwalczania następstw zdrowotnych używania wyrobów tytoniowych i wyrobów powiązanych” Celu Operacyjnego 2. „Profilaktyka i rozwiązywanie problemów związanych z używaniem substancji psychoaktywnych, uzależnieniami behawioralnymi i innymi zachowaniami ryzykownymi” w ramach Narodowego Programu Zdrowia na lata 2016-2020, ze środków Funduszu Rozwiązywania Problemów Hazardowych będących w dyspozycji Ministra Zdrowia.
