Uważany dotychczas za zaginiony obraz Stanisława Wyspiańskiego z cyklu portretów elity intelektualnej Krakowa trafi w październiku na aukcję w warszawskiej siedzibie Agra-Art. Portret doktora Jana Raczyńskiego z 1904 r. odnalazł się w prywatnej kolekcji spadkobierców Hilarego Stykolta, twórcy m.in. ikonicznych, modernistycznych krzeseł. Obraz przebywał dotychczas w Kanadzie. Szacowana wartość obrazu to ponad pół miliona złotych.

Portret dra Jana Raczyńskiego, który po długiej nieobecności w kraju trafi na rynek aukcyjny, miał niewielu właścicieli. Od 1925 r. znajdował się w zbiorach krakowskiego adwokata, dra Zygmunta Ehrenpreisa, a później w 1932 r. przeszedł w ręce malarki Wandy Chełmońskiej-Boczkowskiej. Ostatecznie znalazł swoje miejsce w kolekcji Hilarego Stykolta, znanego autora modernistycznych mebli. Właściciel wyjechał z obrazem do Kanady w 1947 r. dzięki zezwoleniu z Ministerstwa Kultury i Sztuki.

Ulotny, pastelowy portret, zaaranżowany w poziomie, przedstawia Jana Raczyńskiego, krakowskiego lekarza pediatrę i ucznia profesora Macieja Leona Jakubowskiego, “ojca polskiej pediatrii”. Raczyński w roku namalowania portretu przeniósł się na Uniwersytet Jana Kazimierza we Lwowie, gdzie w 1905 r. jako profesor objął drugą na ziemiach polskich katedrę pediatrii. W 1912 r. na Kongresie Pediatrycznym w Paryżu ogłosił pionierskie prace na temat krzywicy u dzieci. Był pierwszym mężem Marii z domu Pareńskiej, młodopolskiej muzy, siostry Zofii, żony Tadeusza Boya Żeleńskiego (z którym się przyjaźnił).  Stanisław Wyspiański uwiecznił Marię m.in. w “Weselu” jako błyskotliwą, ironiczną i pewną siebie Marynę. W pastelu z 1902 r. przedstawił ją osiemnastoletnią, smutno zapatrzoną przez ramię, na pustym tle. Sam Wyspiański mówił o swoich portretach, że “człowiek nie jest ten sam we wtorek, jakim był w poniedziałek, zmienia się bezpowrotnie, zmieniają go przeżycia i przemyślenia, portret to odbicie chwili, odbicie artystyczne ujmujące rzecz do głębi”.

Oprócz tego na aukcji wystawiony będzie między innymi pastelowy portret Ireny Kanofoskiej-Dembickiej autorstwa Witkacego, wykonany na rok przed śmiercią artysty. Obraz został namalowany w ramach tzw. “Firmy portretowej S.I. Witkiewicz” i opatrzony szyfrem “P+NP1”, oznaczającym, że autor Szewców podczas malowania palił papierosy i nie pił jeden dzień.

Pod młotek pójdą też “Dworek i ogród w Jankówce” Józefa Mehoffera z 1914 roku (obraz przedstawia XVIII wieczny, podkrakowski dworek, który artysta odrestaurował i wokół niego założył ogród na wzór francuski) oraz praca Ibis Magdaleny Abakanowicz z 2008 roku.

Szczegóły aukcji: 15 października 2017 r., godz: 19.00, Dom Aukcyjny Agra-Art, ul. Wilcza 55/63, Warszawa; www.agraart.pl