Dyrektywa „Kobiety w zarządach” przyjęta przez Parlament Europejski stanowi, że do 2026 kobiety powinny zajmować 40% zarządów dużych spółek. Polska nawet nie zbliża się do tego wymogu, bo aktualnie jest to jedynie nieco ponad 17%. Na 140 spółek giełdowych mamy tylko trzy prezeski! W dodatku sytuacja zmienia się wyjątkowo wolno, roczny przyrost nie przekracza 2%. Kariera w firmach technologicznych i IT jest dla kobiet jeszcze większym wyzwaniem – tam musiały wybić się ponad stereotypy, udowadniając nie tylko swoje predyspozycje przywódcze, ale także te dotyczące umiejętności technicznych. O ile IT niejako z przymusu powoli otwiera się na kobiety i ich odsetek w branży, choć jest w Polsce niższy od średniej unijnej, to jednak wyraźnie przyrasta, to na stanowiskach przywódczych wciąż są one rzadkością.

Kim zatem są te, którym się udało i jakie jest ich spojrzenie na branżę? W czym upatrują źródeł swojego sukcesu? Co mają do powiedzenia kobietom, które dopiero rozpoczynają karierę? Na to pytanie już po raz trzeci stara się odpowiedzieć międzynarodowy raport Strong Women in IT 2023 – Global Edition. 

Opracowań i badań na ten temat IT jest wiele, ale tylko jeden raport koncentruje się na newralgicznym punkcie kariery, jakim jest przejście na stanowisko kierownicze. Tylko jeden raport nie bazuje tylko na ankietach ilościowych, lecz wsłuchuje się w indywidualne historie. W częściowo anonimowym badaniu kobiety, które w IT osiągnęły prawie wszystko opowiadają o blaskach i cieniach swojej kariery.

Jak wygląda droga na szczyt?

Poprzednie edycje raportu powstawały w cieniu pandemii i rzeczywistości post pandemicznej, która choć już całkowicie chyba wybrzmiała, odcisnęła swoje piętno. 

Praca stacjonarna zdaje się odchodzić do lamusa, pracuje tak bowiemponiżej 3%respondentek. Jednocześnie widoczna jest tendencja stopniowego odchodzenia od pracy całkowicie zdalnej, na rzecz modelu hybrydowego.O ile zdalnie pracuje wciąż niemal ¾ respondentek zatrudnionych w korporacjach, to w startupach jest ich około połowy (52%), a niewiele mniej (45%) mniejszych organizacji postawiło już na model hybrydowy. 

90% respondentek uważa, że wykorzystuje w pracy cały lub niemal cały swój potencjał.Jednocześnie 96% ankietowanych zarządzających w korporacjach i 87% w startupach twierdzi, że dąży do zachowania równowagi między pracą a życiem prywatnym. Jednocześnie zapytane o to, czego najbardziej potrzebują, aby móc dalej się rozwijać, na pierwszym miejscu wskazują po prostu… więcej wolnego czasu, a na drugim… więcej przestrzeni dla samorozwoju, co zdaje się wiele mówić o codziennej pracy na wysokim stanowisku w IT.

Czy w IT istnieje siostrzeństwo? 

Strong Women wykazują niezwykłą zgodność, co do wzajemnego wspierania się kobiet w IT, prawie wszystkie – bo w korporacjach aż 99% respondentek (97% przedstawicielek startupów) deklaruje takie wsparcie. Badania z lat ubiegłych wskazują wyraźną tendencję wzrostową, w pierwszej edycji raportu, w roku 2019 takie wsparcie deklarowało jedynie nieco ponad trzy czwarte reprezentantek startupów i około połowa przedstawicielek korporacji. W połączeniu z danymi dotyczącymi otrzymywania wsparcia (około 85% czuje wsparcie ze strony koleżanek) uzyskujemy obraz rosnącej solidarności między kobietami, a jej potrzebę dostrzega aż około 90% ankietowanych. Co ciekawe,duża część tego wsparcia zdaje się przybierać postać oddolnej inicjatywy, ponieważ zapytane o to, czy organizacja, w której pracują wspiera kobiety, liczby są już wyraźnie niższe (w korporacjach twierdząco odpowiedziało ¾ kobiet, zaś spośród zarządzających startupami 63%), co oznacza, że na poziomie organizacji pozostało jeszcze wiele do zrobienia. 

Czy uda się to osiągnąć i jakimi drogami? „Już same wyniki naszego raportu dają wiele podpowiedzi zarządom organizacji, ale my, jako Strong Women in IT, wiemy jak słuchać kobiet, a z drugiej strony jesteśmy otwarte na rozmowy także z firmami technologicznymi, by pomagać im skutecznie wspierać zatrudnione w nich kobiety w drodze na szczyt, dawać im dokładnie takie wsparcie, jakiego potrzebują. Wiemy, czego potrzebują do rozwoju i chętnie dzielimy się tą wiedzą z przedsiębiorstwami, które chcą w swoich strukturach mieć silne kobiety.”. – mówi Anita Kijanka, pomysłodawczyni inicjatywy.

Zrozumieć kobiety – zrozumieć IT 

Celem z inicjatywy Strong Women in IT jest zajrzenie za dane statystyczne, sprawdzenie, co kryje się za liczbami, przyjrzenie się sytuacji w branży IT od wewnątrz i poznanie jej prawdziwego oblicza. I choć oglądamy ją kobiecymi oczyma, to spojrzenie liderek daje nam ogląd całości. 

Czy branża boi się kryzysu gospodarczego? Pomimo pojawiających się co jakiś czas doniesień medialnych o zwolnieniach w IT, badania na ten momentnie wykazują panicznych nastrojów. Zapytane o największe wyzwania, z jakimi mierzy się ich branża, kilkanaście procent spośród Strong Women wskazało właśnie na recesję czy kryzys gospodarczy. Zdecydowanie najczęściej wskazują one natomiast na szybkie tempo postępu technologicznego oraz wyzwania związane z personelem. Spośród tych ostatnich w wypowiedziach przewijają się trudności nie tylko z pozyskaniem wysoko wykwalifikowanych specjalistów IT, ale także z utrzymaniem ich w organizacji i motywowaniem oraz zarządzaniem zespołami pracującymi poza biurem. Kobiety zarządzające firmami IT coraz częściej wspominają także o wyzwaniach z zakresu cyberbezpieczeństwa.

W jaką stronę zmierza branża IT?

Zdaniem Strong Women dominującym trendem w IT jest rozwój sztucznej inteligencji (AI – artificial intelligence)iuczenia maszynowego (machine learning), które zdeklasowało inne wskazania, osiągając poziom około 90%. Na drugim miejscu, jednak znacznie niżej (ok. 30%) znalazło się cyberbezpieczeństwo, ale przewijają się także trendy takie jak: cloud computing, data management, internet rzeczy, ale także kolejne rozwiązania dotyczące pracy zdalnej.

Jeśli chodzi o samą organizację pracy, widzą przyszłość branży opartą na większej automatyzacji pracy i większym udziale sztucznej inteligencji. Zdecydowanie odchodzi natomiast do lamusa tradycyjny model pracy – modele pracy zdalnej i hybrydowej mają według respondentek całkowicie wyprzeć pracę stacjonarną. Według Strong Women in IT przyszłość pracy w branży to także elastyczne godziny pracy i formy zatrudnienia oraz kultura organizacyjna oparta na wynikach, nie zaś rozliczeniu godzinowym. Według badania organizacje IT już zaczynają wdrażać stopniowo nowe, elastyczne rozwiązania – 48% korporacji i 39% startupów ma rozważać wprowadzenie czterodniowego tygodnia pracy, a około ⅓ wprowadzenie elastycznych godzin pracy.

Jako rosnący trend kilkanaście procent wymienia także ESG. Aż 70% kobiet z kręgów korporacyjnych i 50% ze startupów twierdzi, że ich organizacja wdraża strategię ESG. Co zwraca uwagę, kilkanaście procent kobiet na wysokich stanowiskach w korporacjach nie zna odpowiedzi na to pytanie.

Czy kobiety współtworzące świat nowych technologii są świadome zagrożeń wynikających z ich rozwoju? Zdecydowanie tak – prawie połowa upatruje niebezpieczeństwa w rosnącej liczbie uzależnień od technologii, w FOMO (lęk przed wypadnięciem z obiegu podczas odłączeniu od internetu),przebodźcowaniu, ale obawiają się także zjawisk takich jak negatywny wpływ na zdrowie i kondycję fizyczną, negatywny wpływ na młodzież oraz relacje offline, a także fake newsy i hejt w internecie. Prawie połowa respondentek symptomy przebodźcowania i zmęczenia technologiami zauważa u samych siebie.

Jednak pomimo wszelkich przeciwności, na które zwracają uwagę w raporcie, prawie wszystkie (bo aż 96%) wybrałyby ponownie tę samą ścieżkę kariery! Czy istnieje inna branża mogąca się poszczycić takim wynikiem?

Pełna wersja bezpłatnego raportu odkrywa więcej sekretów sukcesu w IT:

·       Co jest warunkiem utrzymania balansu pomiędzy pracą a życiem prywatnym i jakie nawyki warto sobie wyrobić, by go osiągnąć?

·       Czy płace kobiet i mężczyzn w IT są równe? Gdzie łatwiej o transparentną politykę płacową i równość zarobków? W korporacji, a może w start upie?

·       Skąd czerpią inspiracje i wiedzę na temat nowych technologii?

·       Jakie kierunki studiów ukończyły?

·       Jakie wydarzenia w karierze były dla nich najważniejszą lekcją?

·       Jakie narzędzia i aplikacje ułatwiają im organizację pracy?

·       Ile godzin tygodniowo spędzają w Social Media i z jakich portali korzystają? Czego w nich szukają częściej niż kontaktów z rodziną i przyjaciółmi a nawet częściej niż newsów ze świata? 

Pełna wersja raportu do pobrania już 26 września 2023.

Nie tylko liczby

W opracowaniu nie brakuje również rad dla kobiet rozpoczynających karierę w branży IT. Strong Women 2023 dzielą się także rekomendacjami książek i podcastów, które wpłynęły na ich karierę. Opowiedzą również o tym, jakie nawyki warto wypracować, by sprawnie  prowadzić karierę, jednocześnie dbając o work-life balance. 

Raport mógł powstać dzięki wsparciu partnerów strategicznych: Billennium, BNP Paribas oraz UiPath.